مازندران رتبه دوم درصد طلاق به ازدواج در کشور

۶ بهمن پرس: همه‌ی دختر و پسرهای دم بخت، فقط و فقط به خوشبختی در زندگی مشترک فکر می کنند و هیچ جوانی برای طلاق گرفتن، ازدواج نمی کند. اما افزایش آمار طلاق در ایران مسأله جدیدی نیست. بارها آماری از تعداد عجیب طلاق در سال و ماه و حتی ساعت منتشر شده است و نشان می‌دهد زندگی‌های مشترک در ایران دیگر چندان دوامی ندارند و کم کم باید ۴۰،۵۰ سال زندگی مشترکی که بین پدربزرگ و مادربزرگ‌هایمان می‌دیدیم به فراموشی بسپاریم. هرچند همچنان زوج‌های مسن‌تر سعی می‌کنند زندگی‌شان را ادامه دهند و جوان‌تر‌ها بیشتر سراغ طلاق می‌روند. تحمل جوان‌ها کم شده؟ توقع‌شان بالا رفته؟ دوست ندارند مشکلات‌شان را پنهان کنند یا به قول معروف با طلاق عاطفی زندگی کنند؟

افزایش سریع آمار طلاق در ایران بیشتر به زوج‌های متولد دهه ۶۰ و ۷۰ خورشیدی مربوط است. جامعه ایران در یک دهه گذشته از جوان‌ترین جوامع جهان بوده و از اوایل دهه ۸۰ میزان ازدواج افزایش زیادی داشته که به تبع آن آمار طلاق هم افزایش یافته است.

اما این همه داستان نیست. برخلاف نظر مدیرکل کمیته امداد استان اردبیل که دخالت “مادرشوهر” را ریشه اصلی طلاق دانسته، بسیاری از جامعه‌شناسان، مددکاران، فعالان اجتماعی و حتی مسئولان دولتی افزایش فقر، بیکاری، اعتیاد، تنش‌های اقتصادی و اجتماعی، ناامیدی به آینده و افزایش نارضایتی از زندگی به طور عمومی را از دلایل طلاق در ایران می‌دانند.

به طور کلی علت افزایش طلاق در ایران هم مانند بقیه دنیا ترکیبی از پارامترهای مختلف است. از دلایل شخصی تا شرایط اقتصادی و حتی اوضاع سیاسی کشور در افزایش یا کاهش طلاق موثرند.

اما آمارهای منتشر شده از سوی سازمان ثبت احوال کشور نشان از این دارد که متأسفانه میزان ازدواج در هر سال نسبت به سال گذشته خود روند کاهشی داشته است و از آن سو طلاق هرساله افزایش میزان آمار را تجربه می‌کند.

در سال ۹۸، ۵۳۰ هزار و ۳۳۵ ازدواج و ۱۷۴ هزار و ۸۳۱ طلاق ثبت شده است، بیشترین آمار ازدواج به ترتیب در استان‌های تهران (۶۸ هزار و ۵۹۲)، خراسان رضوی (۴۷ هزار و ۳۷۹)، خوزستان (۳۷ هزار و ۵۹۴)، آذربایجان شرقی (۲۸ هزار و ۴۱۹) و اصفهان (۲۶ هزار و ۱۷۳) بوده است و بیشترین آمار طلاق به ترتیب در استان‌های تهران (۳۱ هزار و ۷۳۳)، فارس (۱۰ هزار و ۹۳)، اصفهان (۱۰ هزار و ۲۴)، آذربایجان شرقی (۹ هزار و ۱۱۹) و مازندران (۸ هزار و ۷۱۸) بوده است.

تفاوت مازندران با سایر استان ها اما در نسبت درصدی میزان ازدواج به طلاق است. این استان با ۱۹ هزار و ۸۴۹ ازدواج و ۸ هزار و ۷۱۸ طلاق در سال ۹۸، رتبه دوم کشور را با ۴۴ درصد طلاق به خود اختصاص داد. رتبه اول با ۴۶ درصد تنها ۲ درصد بیشتر از مازندران به صورت مشترک در اختیار تهران و البرز قرار دارد.

وضعیتی که برای استانی مانند مازندران که همواره از فرهنگ علوی در آن صحبت بوده چیزی شبیه فاجعه است. جدا از علل مشترکی که در سراسر کشور برای طلاق ذکر می‌شود چه عواملی در مازندران وجود دارد که این استان را در صدر جدول قرار داده؟ استانی که از لحاظ آمار بیکاری و مشارکت اقتصادی همواره رتبه مطلوبی را در کشور داشته چرا باید دفترخانه هایش مملو از زوج‌هایی باشد که برای پایان دادن به ازدواجشان به آن مکان می‌روند؟

در جدول زیر آمار ازدواج و طلاق در کشور به تفکیک استان ها را مشاهده می کنید:

شاید علاوه بر دلایل اقتصادی مانند فقر و نگرانی از آینده فرزندان و دلایل شخصی مانند عدم تفاهم و شناخت ناکافی پیش از ازدواج، یکی از مهمترین علل افزایش این اتفاق ناخوشایند در مازندران، کاهش نفوذ ارزش‌های سنتی، آگاه‌تر شدن افراد به ویژه زنان نسبت به حقوقشان و از بین‌رفتن قبح طلاق در جامعه باشد.

با این‌حال همچنان از فقر به عنوان یکی از اصلی‌ترین عوامل افزایش طلاق نام برده می‌شود. مسئولان دولتی البته دلایل دیگری دارند. مثلا علی ربیعی، سخنگوی فعلی دولت و وزیر سابق کار درباره علت افزایش طلاق گفته بود که پیشتر فکر می‌کرده‌اند “فقر و بیکاری علت اصلی طلاق است” اما پس از انجام بررسی‌های مشخص‌شده “برخوردارنبودن از مهارت زندگی کردن و تعامل با همسر از جمله دلایل مهم طلاق زوجین است.”

با مقایسه آمارهای ازدواج ۵ سال اخیر در کنار یکدیگر می‌توان به این نتیجه رسید که متأسفانه آمار ازدواج سالانه رو به کاهش است؛ اما نکته جالب این است که در ۵ سال گذشته آمار طلاق تقریبا ثابت و با تغییرات حداقلی همراه بوده است.

آمارها حاکی از این هستند که میزان ازدواج ها و طلاق‌ها از سال ۸۷ تا ۹۷ با نوساناتی همراه بوده است. به طوریکه از سال ۸۷ تا ۸۹ میزان ازدواج رو به افزایش بوده و از  ۸۸۱۵۹۲ مورد تعداد ازدواج در سال ۸۷ به ۸۹۱۶۲۷ مورد در سال ۸۹ افزایش یافته است. همچنین نسبت طلاق به ازدواج نشان می‌دهد در سال ۸۷ در برابر هر ۱۰۰ مورد ازدواج حدود ۱۳ مورد طلاق و در سال ۸۸ در برابر هر ۱۰۰ مورد ازدواج ۱۴ مورد طلاق و در سال ۸۹ در برابر هر ۱۰۰ مورد ازدواج حدود ۱۶ مورد طلاق وجود داشت. اگرچه در سال ۹۰ از تعداد ازدواج‌ها کاسته شد اما در مقابل تعداد طلاق‌ها افزایش داشت و در برابر هر ۱۰۰ مورد ازدواج حدود ۱۷ مورد طلاق وجود داشت. روند کاهشی ازدواج تا سال ۹۱ ادامه داشت اما در مقابل طلاق در این سال به بالاترین حد خود رسید.

از سال ۹۳ تا ۹۷ همچنین با کاهش تعداد ازدواج‌ها و در مقابل با افزایش طلاق‌ها روبرو هستیم به طوریکه از ۷۲۴۳۲۴ مورد ازدواج در سال ۹۳ به ۵۴۹۸۶۱ مورد ازدواج در سال ۹۷ کاهش وجود داشته است. در مقابل کاهش ازدواج، با افزایش تعداد طلاق رو به رو هستیم، به طوریکه از ۱۶۳۵۶۹ مورد طلاق در سال ۹۳ به ۱۷۴۶۹۸ مورد در سال ۹۷ رسید. همچنین نسبت طلاق به ازدواج نشان می‌دهد در سال ۹۳ در برابر هر ۱۰۰ مورد ازدواج ۲۳ مورد طلاق وجود داشت در حالی که در سال ۹۷ در برابر هر ۱۰۰ مورد ازدواج ۳۲ مورد طلاق وجود داشت.

از مجموع این آمارها و پژوهش ها می توان دریافت تحولات اجتماعی سریعی که در بیست سال گذشته در ایران آغاز شده و همچنان ادامه دارد یکی از دلایل اصلی تغییر دیدگاه‌ها و ارزش‌های سنتی است و تا استقرار معیارهای تازه‌ای که با شرایط فعلی جامعه همخوانی داشته باشد نهاد خانواده با وجود استحکامی که هنوز در جامعه ایران دارد با چالش های جدی روبرو خواهد بود.